ESG không chỉ đơn thuần là về môi trường và xã hội nữa mà đã trở thành một chiến lược phát triển doanh nghiệp toàn diện, áp dụng cho mọi lĩnh vực và quy mô.
ESG là gì?
ESG là viết tắt của Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance). Cụ thể, ESG là một bộ tiêu chuẩn được sử dụng để đo lường tác động môi trường và xã hội của một tổ chức. Nó thường được sử dụng trong bối cảnh đầu tư tuy nhiên nó cũng áp dụng cho khách hàng, nhà cung cấp, nhân viên và công chúng.
Thuật ngữ “ESG” đã được phổ biến rộng rãi trong thế kỷ 21 và thường được đề cập cùng với bền vững và trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR - Corporate Social Responsibility). Tuy nhiên, trong khi tính bền vững và trách nhiệm xã hội doanh nghiệp hoạt động giống như những triết lý hoặc mục tiêu cuối cùng thì ESG lại hữu hình hơn; nó bao gồm dữ liệu và số liệu cần thiết để đưa ra quyết định cho các công ty cũng như nhà đầu tư.
3 yếu tố của ESG
Môi trường (Environmental)
Đánh giá tác động của hoạt động của tổ chức đến môi trường, bao gồm việc sử dụng tài nguyên tự nhiên, quản lý chất thải, và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Xã hội (Social)
Đo lường các ảnh hưởng xã hội của tổ chức, bao gồm quan hệ lao động, an sinh xã hội, ảnh hưởng đến cộng đồng, và đối xử công bằng.
Quản trị (Governance)
Đánh giá các tiêu chuẩn và thực tiễn quản trị của tổ chức, bao gồm cách quản lý, cơ cấu quản trị, độc lập của hội đồng quản trị, và khả năng thực hiện quy định pháp luật và tiêu chuẩn đạo đức.
Tại sao ESG lại quan trọng?
Tác động mà một công ty có thể gây ra đối với hệ sinh thái xung quanh đã trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết, cho dù là ở quy mô toàn cầu hay gói gọn trong một khu vực cụ thể. Ngày nay mọi người đã trở nên quan tâm hơn đến các vấn đề ESG như biến đổi khí hậu, quyền con người và bồi thường điều hành. Do đó, việc đưa tính bền vững vào kinh doanh là ưu tiên hàng đầu của các nhà điều hành cũng như các nhà đầu tư trong bối cảnh kinh doanh có ý thức về sinh thái ngày nay.
Khi thị trường chứng khoán truyền thống thường phản ánh tâm lý của công chúng nên các nhà đầu tư đã điều chỉnh lại chiến lược quản lý tài sản của mình để không chỉ tập trung vào hiệu quả tài chính mà còn các yếu tố ESG khác nhau. Hơn bao giờ hết, các doanh nghiệp đang được các nhà đầu tư xem xét kỹ lưỡng nhằm điều chỉnh chiến lược đầu tư phù hợp với giá trị của họ, cụ thể là những cân nhắc về ESG.
Đầu tư ESG so với các chiến lược đầu tư khác
Và mặc dù chúng có vẻ giống nhau nhưng có một số điểm khác biệt chính giữa đầu tư ESG và các chiến lược khác như đầu tư có trách nhiệm xã hội (SRI) và đầu tư tác động.
Đầu tư ESG xem xét các yếu tố ESG khác nhau bên cạnh các số liệu tài chính truyền thống. Tuy nhiên, có một thành phần quản lý rủi ro và cơ hội bổ sung có tính đến các yếu tố bên ngoài môi trường trong việc định giá công ty. Cuối cùng, lợi nhuận tài chính vẫn là ưu tiên lớn nhất khi đầu tư vào ESG.
Đầu tư có trách nhiệm xã hội (SRI) hoặc đầu tư bền vững, tập trung ít hơn vào lợi nhuận tài chính và nhiều hơn vào các yếu tố đạo đức.
Đầu tư tác động có thể được coi là hình thức đầu tư nhân đạo nhất trong đó kết quả tích cực là ưu tiên hàng đầu. Điều đó có nghĩa là đầu tư cần phải dẫn đến một lợi ích xã hội cụ thể. Điều đó có thể có nghĩa là đầu tư vào một quỹ giao dịch trên sàn hoặc công ty tập trung hoàn toàn vào năng lượng tái tạo hoặc đang trên con đường đạt được hoạt động không gây ra khí thải.
Trong bối cảnh các chiến lược đầu tư mới này, nhiều quỹ ESG đã mọc lên, tín hiệu cho thấy sự quan trọng ngày càng tăng của ESG trong thị trường chứng khoán hiện nay. Đối với các công ty, việc có một chiến lược ESG toàn diện không còn là một điều xa xỉ mà là một yêu cầu, điều đó có nghĩa là các tổ chức phải hiểu rõ về việc công bố ESG.
Các số liệu về ESG được công bố như thế nào?
Các tổ chức đưa các số liệu ESG vào báo cáo thường niên để giúp các bên liên quan đưa ra lựa chọn đầu tư bền vững hơn. Thông qua báo cáo ESG, các công ty có thể cho thấy cách họ so sánh với các tiêu chuẩn và mục tiêu của ngành bằng cách sử dụng dữ liệu định tính và định lượng để đo lường tiến độ trong các sáng kiến ESG. Báo cáo ESG cũng cung cấp cho các bên liên quan những thông tin cần thiết để đưa ra quyết định bằng cách nêu bật những rủi ro và cơ hội tiềm ẩn về ESG có thể ảnh hưởng đến giá trị lâu dài của công ty.
Có nhiều cách để soạn thảo báo cáo ESG. Thông thường, chúng được tạo bằng cách sử dụng khung ESG đã được thiết lập có thể cung cấp hướng dẫn về các chủ đề ESG cần tập trung vào. Khung ESG cũng giúp các tổ chức hiểu cách cấu trúc và chuẩn bị thông tin tốt nhất cho việc công bố để họ có thể đạt được xếp hạng hoặc điểm ESG cao hơn.
Các khung báo cáo phát triển bền vững chính hiện nay có thể kể đến như:
- Khung báo cáo của Sáng kiến Báo cáo toàn cầu (GRI): Bộ chuẩn mực của GRI bao gồm: 3 chuẩn mực toàn cầu (Universal Standards) áp dụng cho tất cả các tổ chức, doanh nghiệp; 33 chuẩn mực liên quan đến các nội dung cụ thể và được chia làm ba nhóm: Kinh tế, môi trường, xã hội. Các tổ chức, doanh nghiệp chỉ lựa chọn và sử dụng các chuẩn mực có liên quan dựa trên các lĩnh vực trọng yếu.
- Khung báo cáo của Hội đồng Báo cáo tích hợp quốc tế (IIRC)
- Khung báo cáo của Hội đồng Báo cáo phát triển bền vững tiêu chuẩn (SASB)
- Khung báo cáo của Hiệp ước Toàn cầu Liên hợp quốc (UN Global Compact)
Điểm ESG được sử dụng để theo dõi hiệu suất ESG của công ty, mang lại cái nhìn rõ hơn về hoạt động của công ty cho các nhà đầu tư, các bên liên quan và cơ quan quản lý. Các tổ chức cung cấp báo cáo ESG mạnh mẽ hơn thường đạt điểm cao hơn, trong khi những tổ chức không theo dõi hoặc không thể hiện hiệu suất ESG của họ thường sẽ có xếp hạng ESG thấp hơn.
Tổ chức về Báo cáo Tài chính Liên quan đến Khí hậu (TCFD) là một tổ chức cung cấp một bộ các thông tin khuyến nghị liên quan đến khí hậu mà các công ty và tổ chức tài chính có thể sử dụng để thông báo cho các cổ đông. Tương tự, Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Bền vững (SASB) đã giúp thiết lập và duy trì các tiêu chuẩn cụ thể của ngành để hướng dẫn việc công bố thông tin về tính bền vững của các tổ chức.
Những rủi ro khi bỏ qua hướng ESG
Các rủi ro liên quan đến ESG khi các doanh nghiệp không đầu tư hoặc thực hiện ESG một cách hời hợt:
- Rủi ro tài chính: ESG không chỉ đo lường tác động của doanh nghiệp đến môi trường và xã hội, mà còn giúp phát hiện vấn đề và dự trù nguy cơ. Các công ty không đầu tư ESG thường ít quan tâm đến việc rà soát và đánh giá tổng thể, dẫn đến rủi ro về tranh chấp lao động hoặc phân biệt đối xử.
- Rủi ro về giá trị thị trường: Thị trường bền vững ngày càng trở thành mối quan tâm của các bên liên quan, và đầu tư ESG có thể thúc đẩy vị trí thương hiệu của công ty. Ngược lại, các công ty vi phạm ESG có thể gặp phải làn sóng tẩy chay từ khách hàng và đối tác.
- Hậu quả về quy định và pháp lý: Công khai báo cáo ESG hàng năm chứng minh sự liêm chính và đạo đức của doanh nghiệp. Các tổ chức không chú ý đến tiêu chuẩn này có thể phải đối mặt với kiểm tra và trao đổi pháp lý.
- Nguy cơ về khả năng tồn tại lâu dài: Không tham gia ESG có thể khiến công ty bị loại trừ khỏi sự lựa chọn của người tiêu dùng và đối mặt với giảm doanh thu và tiềm năng tăng trưởng hạn chế.
- Lỗ hổng trong xây dựng niềm tin với nhà đầu tư: Các doanh nghiệp gặp phải các rủi ro trên khó lòng duy trì niềm tin với nhà đầu tư, ảnh hưởng đến việc huy động vốn và tương lai của công ty.
Với những rủi ro này, tham gia xu hướng ESG trở thành cần thiết để các tổ chức duy trì và phát triển hiệu quả.
Mức độ cam kết thực hành ESG tại Việt Nam
Tại Hội nghị COP26 của Liên Hợp Quốc năm 2021, Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ về ứng phó với biến đổi khí hậu, bao gồm việc chuyển đổi sang năng lượng trung hòa carbon và tái cơ cấu nền kinh tế.
Chính phủ Việt Nam cũng đã tiên phong trong việc ban hành chính sách và quy định liên quan đến ESG, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào việc thực hiện các cam kết quốc gia về mục tiêu ESG.
Báo cáo của PwC về Mức độ sẵn sàng thực hiện ESG tại Việt Nam năm 2022 cho thấy rằng 80% các doanh nghiệp đã cam kết hoặc đưa ra kế hoạch thực hiện ESG trong 2 - 4 năm tới.
Trong số này, 57% doanh nghiệp FDI và 58% doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam đã có cam kết rõ ràng về ESG, cùng với 40% doanh nghiệp tư nhân/gia đình.
Quản trị (G) được đánh giá là ưu tiên hàng đầu, với 62% doanh nghiệp tại Việt Nam, tiếp theo là Môi trường (E) với 22% và Xã hội (S) với 16%.
Đọc thêm: Áp dụng ESG tại Việt Nam: Thực trạng và thách thức
Làm thế nào để tăng chỉ số ESG?
Chỉ số ESG được đánh giá dựa trên hiệu suất ESG, rủi ro, cơ hội và tính minh bạch trong công bố thông tin. Cho dù doanh nghiệp của bạn là những công ty giao dịch đại chúng hay những công ty tư nhân đều được xác minh các hoạt động bền vững của doanh nghiệp và đạt chứng chỉ ESG. Thông thường, các nhà phân tích và các bên liên quan sẽ chấm điểm và xếp hạng ESG với các tiêu chuẩn ESG. Dưới đây là các bước để tăng chỉ số ESG chuyên sâu cho doanh nghiệp:
Bước 1: Đánh giá năng lực nội bộ và tiềm năng của ESG
Đánh giá nguồn lực hiện tại của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nâng cao mức độ cam kết và sự tiến triển của công ty với ESG. Trong trường hợp, doanh nghiệp đánh giá không chính xác về nguồn lực có thể gây rủi ro về danh tiếng cũng như tiến độ phát triển. Do đó đây là bước quan trọng để bạn xác định những khoảng trống về nguồn lực, văn hóa và năng lực cốt lõi của doanh nghiệp để chủ động trong việc xây dựng các chiến lược và cải thiện chỉ số ESG của công ty.
Bước 2: Đánh giá tầm quan trọng của ESG
Mặc dù đây không phải là bước bắt buộc nhưng việc hiểu sâu sắc về ESG sẽ là tiền đề thiết yếu giúp bạn phát triển chiến lược ESG nội bộ rõ ràng. Về cơ bản, doanh nghiệp nên định hướng ESG dựa trên thương hiệu, mô hình kinh doanh, quy mô công ty, ngành công nghiệp và chuỗi giá trị của mình để tạo ra thay đổi tích cực về quản trị, môi trường và xã hội.
Bước 3: Xác định các ưu tiên hàng đầu của ESG
Thông qua việc hiểu sâu sắc về tiêu chuẩn ESG, doanh nghiệp có thể xác định yếu tố ưu tiên để tạo một kế hoạch chiến lược tổng thể từ việc người chịu trách nhiệm, tích hợp ESG, và thời gian từng giai đoạn cải tiến. Việc phát triển một lộ trình rõ ràng, cụ thể sẽ tận dụng được tối đa nguồn lực cũng như sự đồng thuận nội bộ để đảm bảo thực hiện chính xác những cam kết.
Bước 4: Đánh giá ngân sách, số lượng nhân viên và các nguồn lực liên quan
Dựa trên việc xác định ưu tiên hàng đầu của ESG, doanh nghiệp có thể trao quyền và phân bổ nguồn lực hợp lý. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng nên đánh giá đúng năng lực cốt lõi của từng nhân lực để bổ nhiệm đúng nhiệm vụ chiến lược. Từ đó, mức độ tích hợp, tiến độ và hiệu suất có tiềm năng giữ xếp hạng mong muốn.
Bước 5: Hệ thống hóa cơ cấu quản trị, chính sách và ra quyết định ESG
Phát triển doanh nghiệp theo tiêu chuẩn ESG là một quá trình dài hạn do đó nó đòi hỏi sự quản trị, tổ chức và trách nhiệm giải trình hợp lý. Với sự điều hành cửa nhân sự cấp cao C-suite (CEO, COO, CFO, CIO,...) và hội đồng quản trị, ESG sẽ được sắp xếp nguồn lực, thúc đẩy sự hợp tác nội bộ cần thiết, giám sát tiến độ và thúc đẩy các sáng kiến tiến bộ quan trọng.
Bước 6: Thiết lập hệ thống dữ liệu, bảng thông tin và quy trình để theo dõi tiến độ ESG
Các tổ chức nên tập trung vào tạo các kho dữ liệu để có thể báo cáo, lặp lại, và kiểm tra chất lượng theo từng giai đoạn. Rõ ràng rằng, việc cải thiện chỉ số ESG là một quá trình khá phức tạp đặc biệt đối với các doanh nghiệp hoặc tổ chức quy mô lớn. Do đó, việc sử dụng các phần mềm chuyên dụng để quản lý, kiểm tra, lưu trữ, so sánh lịch sử và đo điểm chuẩn đóng vai trò quan trọng để nâng cao chỉ số ESG của doanh nghiệp bạn. Qua việc theo dõi tiến độ ESG, doanh nghiệp có thể nhanh chóng sửa đổi mục tiêu và hướng tới các cơ hội dài hạn để tăng chỉ số ESG.
Kết luận
ESG (Môi trường, Xã hội, và Quản trị) không chỉ là một xu hướng, mà đã trở thành tiêu chuẩn bắt buộc đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất. Việc đáp ứng các yêu cầu ESG giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín, tăng tính cạnh tranh và thu hút đầu tư. Tuy nhiên, ESG cũng đặt ra bài toán phức tạp về quản lý nguồn lực, tối ưu hóa quy trình sản xuất và báo cáo minh bạch.
Để thực hiện ESG hiệu quả, các doanh nghiệp cần kết hợp chặt chẽ với chuyển đổi số, sử dụng các giải pháp số như hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning). ERP không chỉ hỗ trợ quản trị nguồn lực hiệu quả mà còn giúp doanh nghiệp tự động hóa quy trình, giám sát chỉ số ESG theo thời gian thực, và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp ERP phù hợp để đạt được mục tiêu ESG và tối ưu hóa hoạt động sản xuất, A1 Consulting sẵn sàng đồng hành cùng bạn. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn về dịch vụ tư vấn và triển khai ERP.
